گنبدسازی یک هنر و فرآیند ساخت و طراحی گنبدها است. گنبدسازی به عنوان یکی از عناصر مهم معماری، در ساختمان‌ها و بناهای مختلف به کار می‌رود. گنبدها معمولاً به صورت سقفی گرد و منحنی هستند و شکل هندسی بسیار زیبا و منحصر به فردی دارند. این روزها شرکت گنبدسازی زیادی در ایران حضور دارند که هرکدام اوازه و سبک منحصر به فرد خود را دارند. امروز قصد داریم یکی از بهترین شرکتهای گنبدسازی در ایران را معرفی کنیم.
گنبدسازی در ایران دارای تاریخچه‌ای بسیار قدیمی است و به عنوان یکی از مهمترین ویژگی‌های معماری ایرانی شناخته می‌شود. در طول تاریخ، گنبدها در بناهای مذهبی، تاریخی و معماری مدنی به کار رفته‌اند. طراحی و ساخت گنبدها نیاز به تخصص و دانش فنی معماران و سازندگان ماهر دارد. در شرکت گنبدسازی شامل مراحل مختلفی است، از جمله طراحی و برنامه‌ریزی، انتخاب مواد ساخت، ساختار پشتیبانی، ساخت چارچوب و سازه‌های پشتیبانی، پوشش گنبد و نهایتاً تزئین و آرایش گنبد. استفاده از مواد مختلف نظیر سنگ، آجر، چوب، بتن و فلزات در ساخت گنبدها مشترک است.
گنبدها به دلیل شکل هندسی خاص و قدرت سازه‌ای بالا، به عنوان نمادی از زیبایی و بلندمرتبه‌ترین عنصر معماری شناخته می‌شوند.آنها به طور گسترده در بناهای تاریخی و مذهبی استفاده می‌شوند و جذابیت و شکوه بی‌نظیری را به ساختمان‌ها می‌بخشند.
گنبد چیست؟
یک سازه معماری است که شبیه یک نیم‌کره خالی می‌باشد. ساخت گنبدها با استفاده از مواد مختلف در طول تاریخ صورت گرفته است. اولین گنبدهای پیشرفته فنی در اروپا در دوره معماری رومی ساخته شدند، زمانی که رومی‌ها فضاهای بزرگ داخلی معابد و ساختمان‌های عمومی را می‌ساختند.
گنبدها دارای ویژگی‌های خاصی هستند. آنها می‌توانند به شکل یک کمان تصور شوند که با چرخش حول محور عمودی مرکزی آن به وجود می‌آیند. اگر گنبدها توسط شرکت گنبدسازی به درستی طراحی شوند، می‌توانند فضای بزرگی را بدون نیاز به ستون‌های پشتیبانی پوشش دهند و دارای استحکام زیادی باشند.
گنبدهای پیش کرده (corbel) شامل پیش‌روی افقی در هر طبقه از دیوار است. هر طبقه به طبقه پایینی نسبتاً بیشتر به داخل متمایل شده و در نهایت در نقطه‌ای به هم می‌رسند. این نوع گنبد گاهی به عنوان گنبد نما نیز شناخته می‌شود. گنبدهای واقعی طراحی شده توسط شرکت گنبدسازی به طور فزاینده‌ای به سمت داخل زاویه‌دار شده و در نهایت نسبت به پایه گنبد زاویه ۹۰ درجه را به خود می‌گیرند.
تاریخچه گنبدسازی در ایران
از دوران پیش از تاریخ تا دوران معاصر، بشر از مواد موجود در محل سکونت‌ها و ساختمان‌ها برای ساخت بناهای گنبدی استفاده کرده است. اگرچه نمی‌توان به طور دقیق تاریخ اولین گنبد را مشخص کرد، اما نمونه‌هایی از سازه‌های گنبدی اولیه کشف شده‌اند. اکتشافات اخیر در محوطه باستانی تپه چغامیش در دزفول، ایران نشان می‌دهد که از گل آجر و سازه‌های خشتی در ساخت گنبدها استفاده می‌شده است.
معماری پارسی ساسانی با احتمال زیاد معماری گنبدسازی بین‌النهرین/میانرودان را به ارث برده است. خرابه‌های کاخ اردشیر بابکان و قلعه دختر در استان فارس، که توسط اردشیر اول در دوره ساسانیان ساخته شده‌اند، استفاده از گنبد را نشان می‌دهند.
انواع گنبد در ایران
برای مشاهده انواع گنبد طراحی شده توسط شرکت ما روی لینک بزنید. گنبد نار یکی از گنبدهای رایج در ایران است که در بسیاری از مساجد مهم مانند مسجد جمعه، مسجد امام و مسجد الله وردیخان در اصفهان، مسجد جامع یزد و مسجد و مدرسه آقابزرگ در کاشان دیده می شود. این گنبد به صورت دو پوسته ساخته شده است، به این معنی که دو گنبد بر روی هم قرار دارند. پوسته زیرین این گنبد معمولاً باربر است و پوسته روئین برای نماسازی و مقابله با عوامل جوی استفاده می شود. شرکت گنبدسازی محمد رسول‌الله یکی از شرکتهای مجری اینگونه گنبدهاست، دوستان عزیزی که مایل به اجرای ای گنبد ها هستند از طریق کانال ارتباطی ما اقدام کنند.
گنبد نار؛ زیبایی مساجد مهم و تاریخی
یکی از دلایل استفاده از دو پوسته در این گنبد همانندی مقیاس ساختمان با شهر است. گنبدهای بزرگ و بلند نماد اهمیت ساختمان هستند و باید با مقیاس شهر تطبیق داده شوند و از اقسام مختلف شهر قابل مشاهده باشند. بنابراین، برای احداث گنبد بلند و مرتفع، پوسته زیرین در ارتفاع کمتری ساخته می شود تا مقیاس تالار زیر آن ناهمگون نباشد.
دلیل دیگر استفاده از دو پوسته در گنبد نار، کاهش ضخامت پوسته باربر در نزدیکی نوک گنبد است تا وزن گنبد کاهش یابد. به همین دلیل، روی گنبد ساختاری مانند پله وجود دارد و برای پوشاندن این ناهمواری، گنبد دوم ساخته می شود.
یکی دیگر از علل اجرای این گنبدها توسط شرکت گنبدسازی از نظر تبادل حرارتی بین داخل و خارج ساختمان، گنبد دو پوسته بهتر عمل می کند. این گنبد با وجود هوای راکد بین دو پوسته، مانند یک عایق، از تبادل حرارت جلوگیری می کند. با این حال، باید تاکید کرد که هیچ فضای حبسی در ساختمان وجود نداشته باشد، زیرا رطوبت هوا و تبدیل آن به آب می تواند مصالح داخل فضای بین دو پوسته را خراب کند. بنابراین، هوای بین دو پوسته همیشه باید تهویه شود.
گنبد اورچین؛ گنبدی برای امروز
این نوع گنبد به شکلی کروی با تناسب هندسی دقیق ساخته می‌شود و از آجر و گچ ساخته می‌شود. گنبد اورچین عموماً بر روی ساختمان‌های مذهبی نظیر آسایشگاه‌ها و مساجد قرار میگیرد. یکی دیگر از گنبدها که به وفور توسط شرکت گنبدسازی اجرا می‌شود، گنبد اورچین است.
گنبد خرپشته
این نوع گنبد به صورت کروی با پایه‌ای معمولاً چهارگوش ساخته می‌شود. از آنجایی که این گنبدها بر روی ساختمان‌های مذهبی یا شاهانه قرار می‌گیرند، معمولاً تزئینات فراوانی دارند و به عنوان نماد قدرت و اهمیت استفاده می‌شوند. شرکت گنبدسازی معمولا ازین گنبدهای برای خانه و ویلاها یا پاساژ ها نیز استفاده می کنند.
گنبد رک؛ گنبدی مخروطی شکل
این نوع گنبد به شکلی مخروطی و منحنی ساخته می‌شود. گنبد خرپشته‌ها عموماً بر روی ساختمان‌های مذهبی در مناطق روستایی و عشایری قرار می‌گیرند. هر یک از این گنبدها دارای ویژگی‌های منحصر به فردی هستند و در طراحی و ساخت آنها، عوامل محلی و فرهنگی نیز تأثیرگذار هستند. این نوع گنبد منحصر به بعضی از شرکت گنبدسازی است.
اجزا اصلی گنبد
تهرنگ در مبحث گنبد به پلانی اطلاق می‌شود که توسط شرکت گنبدسازی به عنوان طرح اولیه گنبد استفاده می‌شود. پلان یا تهرنگ، نقشه‌ای است که شکل و ابعاد گنبد را نشان می‌دهد. گنبد خانه نیز بخشی از ساختار گنبد است که به شکل مکعبی ساخته می‌شود و فضای زیر گنبد را تشکیل می‌دهد.
بشن، سازه‌ای است که توسط شرکت گنبدسازی به شکل مکعب ساخته می‌شود و گنبد بر روی آن قرار میگیرد. چپیره نیز بخشی از ساختار گنبد است که به وسیله گوشه‌سازی سطح مقطعی به شکل چهارگوش تبدیل به دایره می‌شود تا گنبد بتواند به درستی بر روی آن قرار بگیرد.
چنبره وظیفه ایجاد لایه‌ای به عنوان پوشش بر روی چپیره را دارد و پوسته بیرونی یا خود گنبد روی آن قرار میگیرد. آهیانه نیز بخشی است که در فضای داخلی گنبد قرار دارد و پوسته‌ای به شکل بیضی را تشکیل می‌دهد. این پوسته زیرین به صورت کوتاه یا بلند ساخته می‌شود.
خود گنبد پوسته‌ای است که در قسمت داخلی قرار دارد و علاوه بر پوشش نهایی گنبد، وظایف دیگری نیز دارد. این پوسته مرتفعی را به گنبد می‌دهد، اختلاف دما بین فضای داخل و خارج گنبد را کاهش می‌دهد و فشارهای جانبی آهیانه را نیز کنترل می‌کند.
توق یک سازه از جنس آهن است که در بلندترین قسمت گنبد قرار میگیرد. هنگام بارش باران، توق جلوی ورود آب به داخل گنبد را میگیرد. همچنین از طریق اتصال طناب به توق، از آن برای پاکسازی و مرمت گنبدها استفاده می‌شود.
مواد اولیه گنبدسازی
گنبد، یک ساختمان معماری است که به صورت کوپول یا کاپولا شکل طراحی شده است. این ساختمان معمولاً بر روی بنایی که به شکل دایره یا چندضلعی منظم است، قرار میگیرد. گنبدها در گذشته زمانی که هنوز شرکت گنبدسازی وجود، نداشت با استفاده از مصالح مختلفی ساخته می‌شدند، از جمله خشت، گل، آجر، سنگ و چوب.
در زمان‌های گذشته، تزئینات گنبدها نیز بسیار متنوع بود. علاوه بر مصالح استفاده شده در ساخت، کاشی‌های رنگی و زیبا در بخش بیرونی گنبدها و آینه‌کاری و گچ‌بری در بخش داخلی آنها استفاده می‌شد. این تزئینات به ساختمان‌ها جلوه و زیبایی می‌بخشیدند. برای استفاده از بهترین مصالح و کاشی‌ها کافیست با شرکت گنبدسازی محمدرسول الله تماس حاصل کنید.
شرکت گنبدسازی محمد رسول‌الله پلی به معماری مدرن
شرکت گنبدسازی محمد رسول الله در معماری معاصر، به جای استفاده از مصالح سنتی در ساخت گنبدها، از مصالح مدرن مانند فلز، شیشه و بتن استفاده می‌کند. این مصالح پیشرفته‌تر هستند و شرایط بهتری را برای ساخت و نگهداری گنبدها فراهم می‌کنند. البته شرکت ما با این حال، هنوز می‌توان در ساختمان‌های معاصر عناصر از سبک‌های قدیمی و خشت و گلی را مشاهده کرد. استفاده از مصالح مدرن به ما کمک می‌کند تا ساخت و نگهداری گنبدها را ساده‌تر و بهتر انجام دهیم.
انواع گنبد بر اساس جنس پوسته
انواع گنبدهایی که در پست بالا نام بردیم، همگی از نمونه‌های مختلف گنبد هستند. در ادامه، تیم نویسنده شرکت گنبدسازی رسول الله به توضیح هریک از این انواع می‌پردازم:
۱٫ تک پوسته: در این نوع گنبد، فقط یک پوسته وجود دارد که بدون هیچ گسسته‌ای است.
۲٫ دو پوسته پیوسته: در این نوع گنبد، دو پوسته به یکدیگر چسبیده‌اند و بین آنها هیچ فضای خالی وجود ندارد.
۳٫ دو پوسته میان تهی: در این نوع گنبد، خود و آهیانه در ابتدا به یکدیگر متصل هستند، اما از یک ارتفاعی به بعد فاصله بینشان وجود دارد.
۴٫ دو پوسته از هم گسسته یا گسیخت: در این نوع گنبد، بین خود و آهیانه دیواره‌های کوچکی به نام خشخاشی قرار میگیرد و این دو پوسته با فاصله زیادی از هم جدا هستند.
۵٫ سه پوسته: این نوع گنبد نیز از نوع گسسته است. سه پوسته بودنش به دلیل ارتفاع بالای گنبد است و برای دیدن تزئینات داخلی، یک پوسته اضافی در زیر گنبد اجرا می‌شود.
علاوه بر این انواع، گنبدهای دیگری نیز وجود دارند که ممکن است کمتر رایج باشند. این گنبدها عبارتند از: کوربل، طاق ایوانی، طاق متقاطع، ژئودزی، یکپارچه، پیاز، بیضی، چرخشی، سینی، چتر، خالص کابل و متورم.
با طراحی شرکت گنبدسازی ما هر یک از این انواع گنبد، با توجه به طرح و ساختار خود، جلوه و شکوه خاصی به ساختمان یا اماکن شما می‌بخشند.
ایا گنبدها فقط برای مساجد استفاده می‌شوند؟
شرکت گنبد سازی ما علاوه بر اجرای گنبدها در مساجد و اماکن عمومی در سایر مکانها نیز از ازین نوع معماری بهره میگیرد. گنبدها به عنوان یک شاهکار معماری در بناهای مختلف مشاهده می‌شوند. در زیر به برخی از بناهایی که شامل گنبدها هستند، اشاره می‌کنم:
– **مساجد**: گنبدها در معماری مساجد اسلامی بسیار رایج هستند. آنها به عنوان سقف مرکزی معمولاً در مسجد قرار می‌گیرند، مانند گنبدهای مسجد جامع کریمه خانم در اصفهان و گنبدهای مسجد شیخ لطف‌الله در اردبیل.
– **آب انبارها**: در بسیاری از مناطق خشک و بیابانی، گنبدها به عنوان سقف آب انبارها استفاده می‌شوند. آنها به خوبی از تغییرات دما محافظت می‌کنند و آب را در مناطق گرم نگهداری می‌کنند.
– **حمام‌ها**: برخی از حمام‌ها نیز از گنبدها به عنوان سقف استفاده می‌کنند. این گنبدها به دلیل خاصیت عایق حرارتی خود، حفظ حرارت در داخل حمام را تسهیل می‌کنند.
– **بازارهای قدیمی**: در برخی از بازارهای قدیمی، گنبدها به عنوان سقف بخش‌هایی از بازار استفاده می‌شوند. این ساختمان‌ها تاریخچه طولانی از تجارت و تبادلات اقتصادی را نشان می‌دهند.
– **بناهای یادبود و آرامگاهی**: در برخی از آرامگاه‌ها و بناهای یادبود، گنبدها به عنوان سقف برجسته و زیبا استفاده می‌شوند. این بناها به عنوان نمادهایی از احترام و قدردانی به افراد وقوع می‌کنند.
– **ساختمان یخچال‌های طبیعی**: در مناطقی با اقلیم گرم، گنبدها به عنوان ساختمان‌های یخچال طبیعی استفاده می‌شوند. آنها با کمک جریان هوای طبیعی، در داخل ساختمان یخچالی دمای پایینی را حفظ می‌کنند.
– **انواع معابد**: گنبدها در انواع معابد مختلف نظیر آتشکده‌ها و کلیساها نیز دیده می‌شوند. آنها به عنوان سقف مرکزی این بناها عمل می‌کنند و زیبایی و ارزش معماری آنها را افزایش می‌دهند.
– **خانه‌های قدیمی در اقلیم گرم و خشک**: در مناطقی با اقلیم گرم و خشک، گنبدها به عنوان سقف خانه‌ها استفاده می‌شوند. آنها به خوبی از تغییرات دما محافظت کرده و خنکایی در داخل خانه را تسهیل می‌کنند.
بنابراین، گنبدها در این بناها به عنوان یکی از ویژگی‌های معماری برجسته حضور دارند.
بهترین شرکت گنبدسازی ایران
شرکت گنبدسازان محمد رسول الله یکی از بهترین شرکت گنبدسازی ایران با استفاده از کادری مجرب و متخصص، اجرای پروژه‌ها را با رعایت اصول دقیق مهندسی و ارائه نقشه‌های دقیق، در تمامی نقاط کشور و کشورهای همسایه انجام می‌دهد.
این شرکت قادر به انجام کلیه امور پیمانکاری کاشیکاری و نماکاری مساجد است. شرکت ما توانایی طراحی، ساخت و نصب کاشی گنبد، کاشی گلدسته، کاشی محراب، کاشی شبستان، کاشی سردرب ورودی، کاشیکاری نمازخانه، کاشیکاری حسینیه و سایر اماکن مساجد را دارند. برای تماس با ما از طریق کانال ارتباطی ما اقدام کنید.